Iedere mens verweeft het verlies van een ouder op zijn eigen manier. Er is geen standaard regel voor wie het ‘zwaarder’ zou moeten hebben. Het kan best zijn dat je je moeder intenser mist dan je vader, of andersom. Misschien was je moeder altijd thuis en je vader weg, of was je relatie met de één hechter. Dat betekent niet dat je iets fout doet of minder van die ander hield. Sterker nog: rouw is een teken van liefde.

Jouw gevoel hangt dus af van jullie band, niet van je geslacht of traditionele rol. Het ene moment mis je je moeder meer, de volgende keer misschien wel je vader en dat is helemaal oké. Rouw is een persoonlijke ervaring.

Het cliché dat een dochter altijd meer om haar moeder rouwt dan haar vader (of een zoon meer om zijn vader) klopt dus niet. Je relatie met iedere ouder is uniek. Misschien was je vader je steun en toeverlaat, en je moeder streng of onvoorspelbaar. Of juist andersom. Misschien hielp je je vader onlangs nog met iets en kwam het overlijden van je moeder onverwacht. Al die omstandigheden beïnvloeden jouw verdriet. Het is gewoon menselijk dat die verschillen zich in je rouwproces laten zien.

Emoties bij rouw: jij bent niet raar

Het verloop van rouw kan voelen als een rollercoaster. De ene dag huil je tranen met tuiten om je moeder, de dag erna ben je misschien wel boos op haar...of voel je ineens opluchting dat het leed voor haar voorbij is. Allemaal normale emoties. Intens verdriet of zelfs af en toe blijdschap om de mooie momenten zijn allemaal oké. Soms voel je ineens een steek in je hart of lichamelijke pijn en dan voel je echt dat je hele lijf mee rouwt. 

Het belangrijkste is dat je toelaat wat er komt. Er is geen goed of fout in hoe je dat doet. Sta jezelf toe om alles te voelen wat er voorbij kan komen:

• Verdriet en gemis: Het zal soms voelen als een golf die over je heen spoelt. Eén dag zakt je verdriet even weg, de volgende dag komt het weer vol terug...en dat mag.

• Woede en opluchting: Ook boosheid (op de ziekte, het noodlot of zelfs op de overledene) is normaal. Ook dit zijn allemaal hele menselijke reacties.

• Schuldgevoel en andere emoties: Het komt soms voor dat je jezelf verwijten maakt; ‘Ik had vaker moeten bellen’, of ‘Waarom voel ik dit niet anders?’. Laat het er allemaal zijn...het is oké.

Vergelijk jezelf nooit met anderen (sowieso niet trouwens). Ieder rouwt in zijn eigen tempo en op zijn eigen manier. 

Schuldgevoel en het doorbreken van het taboe

Veel mensen durven er niet openlijk over te praten, maar ook schuldgevoel hoort bij rouw. Vooral als je merkt dat één overlijden zwaarder voelt, kan dat je enorm dwarszitten. Misschien denk je: “Ik hoor dit toch helemaal niet te voelen?” of “Wat zullen anderen wel niet denken?”. Zo’n taboe maakt het vaak nog lastiger.

Er zijn inderdaad nog steeds veel vooroordelen over hoe we “moeten” rouwen. Maar...er zijn geen standaard regels voor. Je ouders waren mensen en je liefde voor ieder van hen was verschillend. Juist dát...bepaalt nu je pijn en hoe jouw rouw verloopt.

Praat erover, het helpt vaak al enorm om je hart te luchten. Merk je dat die gedachten blijven malen? Zoek iemand die naar je luistert, zonder oordeel en zonder advies te willen geven. Dat kan een goeie vriend(in), familielid of zelfs een lotgenoot zijn. Soms helpt het al om te horen: “Dat begrijp ik helemaal”. 

Wees lief voor jezelf: beschouw je schuldgevoel en andere emoties niet als je vijand. Ze zijn een teken dat je betrokken bent. Probeer ze te erkennen zonder jezelf te veroordelen. In plaats van te oordelen, ben er gewoon trots op dat je zoveel van je ouder hield.

Kleine stapjes voor nu

Het idee van “intens innerlijk werk” kan juist demotiverend werken. Begin daarom met kleine, haalbare stapjes:

• Praten en schrijven: Vertel iemand wat je voelt of schrijf het op in een dagboek. Soms helpt het om een brief te schrijven aan je moeder of vader waarin je alles zegt, wat je nog wilde zeggen of juist wat je nu voelt. 

• Doe iets wat goed voelt: Sta jezelf toe om je ouder op je eigen manier te herdenken. Maak een fotoalbum, kook zijn of haar lievelingsgerecht, of steek een kaarsje aan. Je mag ook gewoon je rouw uiten door te huilen bij een lied dat jullie beide zo mooi vonden. Deze kleine rituelen kunnen troost bieden zonder dat het (te) zwaar voelt.

• Praat eerlijk tegen jezelf én je omgeving: Mensen om je heen weten natuurlijk niet precies wat je nodig hebt. Zeg gewoon wat je voelt: “Ik mis hem echt heel erg, soms ben ik liever alleen” of “Ik wil graag wat afleiding, zou je komende week eens koffie met me willen drinken?”. Ik raad je aan om duidelijk aan te geven wat je nodig hebt; je omgeving kan je steunen (en beter begrijpen) als je er open over bent.

• Kies voor ontspanning waar mogelijk: Het lijkt misschien raar, maar een wandeling maken of sporten kan even voor wat rust in je hoofd zorgen. Dat betekent niet dat je je verdriet wegstopt, maar even (adem) ruimte neemt. Owh, en ook heel belangrijk: Af en toe bewust afleiding zoeken…kan fijn zijn en je zeker helpen, maar vergeet niet ook (bewust) aandacht te geven aan je verdriet. Vind een balans die voor jou goed voelt. 

• Vergelijk jouw proces niet met dat van anderen: Ieder mens gaat anders om met verlies. Terwijl jij niet huilt bij het lezen van kaarten, stort je bestie misschien wel meteen in. Laat dat los. Jij leeft jouw rouw op jouw manier. Het gaat niet om de perfectie of een tijdslimiet; het gaat om jouw gevoel.

Oja...en hulp vragen is geen zwakte. Als je merkt dat je vastloopt, kun je altijd contact zoeken met een professional of een lotgenotengroep. 

En als laatste wil ik dat je weet dat je er niet alleen voor staat. Er zijn veel mensen die met deze gevoelens worstelen. Door te delen wat je voelt, doorbreek je niet alleen voor jezelf het taboe maar help je er ook anderen mee. Geef jezelf de tijd. Langzaam zul je merken dat het gemis wel blijft, maar dat de scherpe randen van de pijn beetje bij beetje zachter worden. 

Blijf niet met je vragen rondlopen. Zoek contact met lotgenoten of een professional zoals ik.

Ik help je met liefde.
💜 José